TOHUM ALMA, DEZENFEKTE ETME VE SAKLAMA KOŞULLARI

. Bunu yaparsanız bir dahaki yılda başka bahçelere de yayılmasına neden olursunuz. Bu çok tehlikeli olur. Demek ki ana kuralımız tohum alırken, sağlıklı fidelerimizden tohum almak yani bitkide hastalık olmadığından emin olmak gerekiyor.

Tohum alınacak meyvenin seçimi: Tohumu alınacak meyve (sebze) türünün en iyi örneğini temsil eden sağlıklı, iri, erken olgunlaşanlardan seçilir. Tam olarak olgunlaşmamış tohumlar çimlenmez, meyve vermez.

İlk olgunlaşan meyvelerden alınan tohumların erken meyve verdikleri bilinmektedir..

Tohumluk meyvelerin, kesinlikle bitki üzerinde iyice olgunlaşması beklenmelidir. Domates gibi bazı meyveler kendi rengini almalı ve yumuşamaya başlamalıdır. Bamya ve patlıcanlar kartlaşmalı ve kurumaya yakın olmalıdır. Salatalık ve acur iyice kartlaşmalı ve kurumaya yüz tutmalıdır. Karpuz ve kavunun iyice olgunlaşması beklenmelidir. Tohumlukları çiçeklerinde olan; maydanoz, dereotu, roka, tütün gibi bitkilerde ise çiçekler tamamen kurumalı ve tohumlukların irileşmesine izin verilmelidir. Bazı türlerde dış çaptaki tohumluklar daha dolgun olurken, bazı türlerde de iç çaptaki tohumluklar daha dolgundur. Olgunlaşan veya kartlaşmaya yüz tutan tohumlar koparılıp, gölgeye alınmalı ve burada daha da kuruması sağlanmalıdır (güneşte kurutmayınız).

Yıkayarak tohum çıkarma: Domates, patlıcan, salatalık, kabak önceden parçalara ayrılarak meyveler içi su dolu kap içine konur. Suyun içinde meyveler ezilir. Dolgun ve sağlam tohumlar suyun dibine çöker, içi boş ve olgunlaşmamış tohumlar suyun üzerine çıkar. Suyun üzerine çıkan tohumlar alınarak atılır.Bunu tek tek tohumlarını çıkararak ve su testine tabi tutarak da yapabilirsiniz.

Suyun dibinde kalan tohumlar süzülerek alınır ve tekrar yıkanır. Süzülen tohumlar elek gibi alttan ve üstten hava alacak şekilde gölgede havadar bir yerde kurutulmalıdır. Biz buna su testi diyoruz.Su testi (yeşillikler hariç ) tüm tohumlara uygulanabilir..

Etli tohumluklar, domates ve karpuz gibi, tohumlukları çıkartılmalı, yıkanarak su testine tabi tutulmalı ve gölgede kurutulmalıdır. Domateslerin, salça yapımından sonra süzülen çekirdeklerin tohumları, tohumluklar kadar verimli olmayacaktır. Uzun meyveli patlıcan, salatalık, karpuz gibi meyvelerin baş ve alt tarafları kesilip atılmalı, tohumluklar sadece orta bölgelerden alınmalıdır. Biber ve bamyalarda uç tarafı 1-2 cm. kesilip atılmalıdır. Bu konuda uzun boylu meyvelerde meyveyi boydan kesip tohum boylarına bakarak da karar verebilirsiniz. Daha iri olanları tohumluk olarak ayırınız. Susam, haşhaş, fasulye gibi kapsüllü tohumluklar, tohumlar dökülmeden koparılmalı ve gölgede kurutulmalıdır. Bunların tohumları ters çevrilerek ve dövülerek çıkartılır. Çiçekli bitkilerdeki tohumlukları ovuşturarak hafif rüzgarda bırakmalıyız. Çiçek ve yapraklar kendiliğinden uçuşacaktır. Gerekirse, havalandırarak boş tohumların uçuşmasına izin verilmelidir. Tohumlukların azalmasından korkmayın, zira kalan tohumlar daha dolgun tohumlardır.Bu şekilde ayıklanan tohumlardan, dolgun olan verimi yüksek, öz geni sağlıklı tohumlar elde edilir. Yerel tohumların yöreye özgü olması nedeniyle, yer değiştiren tohumlar yeni öz genlerine 2-3 yıl içinde alışacak ve daha sağlıklı, daha verimli bitkiye ulaşılacaktır. Bu konuda lütfen sabırlı olunuz.

Tohumlar alındıktan sonra kurutmadan önce dezenfekte edilmelidir.

Tohumlar kesinlikle güneşte kurutulmamalıdır. Güneş fazla su kaybına ve tohuma zarar verir.

4-TOHUM DEZENFEKTE ETME

Tohumların çimlenme ömürlerini uzun süre koruyabilmeleri için tohumları saklamadan önce dezenfekte etmeliyiz. . Tohumlarda bulunan mikroplar, mantarlar, virüsler, bakteriler ve böcekleri böylece uzaklaştırmış oluruz. Ayrıca hastalıkların diğer bahçelere de taşınmasın önüne geçmiş oluruz..

1-Sarımsak solüsyonu ile yıkama: Birkaç diş sarımsağı ezerek bir-iki bardak suya koyup, hava almaması için üzerini kapatarak beklemeye bırakın. Bir gün bekletin. Elde ettiğiniz solüsyonla kuru tohumları yıkayıp kurutun.

2-Kekik solüsyonunda yıkama: Eskiler domatesi kurutmak için de kekiğin anti mikrobiyal özelliğinden faydalanmıştır.Bir avuç kekiği bir sürahi kaynar suya koyun ve bir gece soğumasını bekleyin. Bu suyla tohumları yıkayıp kurutun.

3-Sirkeli suyla yıkama: Bir ölçü sirke, 10 ölçü suyla hazırlayacağınız doğal sirkeli suda tohumları yarım saat kadar bekletip kurutun.

4-Acı biber suyuyla dezenfekte etme: En uygun ilaçlama kuru acı biberden elde edilir. 5-10 tane çok acı kuru biber bölünerek, bir litre suda iki gün üstü kapalı olarak bekletilir. Acılık tüm suya geçecektir. Tohumları bir tülbent içerisinde bu suya koyarak 10 dakika bekletiniz. Sonra çıkarıp yine gölgede kurutunuz.

Tohumların saklanması:

Olgun sağlıklı tohumluklardan alıp, tohumunu çıkarıp, çıkarırken su testine tabi tuttuğunuz ve sonra da dezenfekte ettiğiniz tohumlar artık hazırdır. Tohumlar, kesinlikle güneşte kurutulmamalıdır. Güneş fazla su kaybına neden olur ve tohuma zarar verir.

Kurutulan tohumlar etiketlenerek paketlenir ve üzerine tarih yazılarak saklamaya alınır.

Kurutulan tohumları, kağıtlardan veya bezden yapılmış keselere koyunuz. Takiben bunları da koyu renkli cam kavanozlarda, toprak küplerde veya metal kutularda kapalı olarak muhafaza ediniz. Böylelikle tohumların ısı ve ışık alması engellenecek, tohumların yaşam süreleri daha da uzayacaktır. Ayrıca bu kapalı ortamın içerisine sarımsak, kekik, lavanta, kuru acı biber gibi kokusu keskin aromatik bitkilerin konulması da böcekleri kaçırtıcı rol oynayacaktır. Bu kapalı ortamın içerisine odun külü konulması, tohumlukların nem oranını koruyacağı gibi, bilinen sürelerinden daha da uzun canlı kalmalarını sağlayacaktır.

MUĞLA YEREL TOHUM GRUBU