HIDIRELLEZ HELVALARI VİTRİNDE
Bahar bayramı niteliğinde kutlanan mevsimlik bayramlardan biri olan Hıdırellez, Hızır ile İlyas adlarının birleştirilmesinden meydana gelip, tabiatın uyandığı Hıdırellez yazın başlangıcı sayılan 6 Mayıs (Rumi 23 Nisan) gününe verilen addır.
Samsun – Bafra’da 55 yıldır Şeker ve Helvacılık yapan Fahri Arslan ve Oğlu Ümit Arslan yaptıkları ortak açıklamada, Hıdırellez de Helva tüketen ailenin ağız tadının bozulmayacağı, o yıl yoksulluk çekmeyeceği, bolluk içinde geçeceği inancının yaygın olduğunu söylediler.
Yarım asırdan fazla Şeker ve Helva dükkânı işlettiklerini, eskiden köylerden günü birliğine kasabaya gelenlerin helvacı dükkânlarına gelerek helva ekmek yiyerek karınlarını doyurduklarını, bölge halkının helva tüketiminin sadece Hıdırellezle sınırlı olmadığını, tütün dikimi sonunda tükencelik, keskencek adı altında tüketilmeye devam ettiğini de sözlerine eklediler.
Anadolu'da halk tercihen beyaz elbiseler giyerek gün doğmadan önce yeşil ve bol sulu kırlara gidilip eğlenilir. Kutlamalar yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır.
Hıdırellez şenliklerinde akşamdan ipe dizilmiş Kestaneler suda pişirilip bir kenara alınıp soğumaya bırakılırken, yumurtalar ise kestanelerin kaynatıldığı suya kuru soğan kabuğu da eklenerek haşlanarak tokuşturmak için renkli yumurtalar elde edilmiş olur. Akşamdan ıslanan keşkeklik buğday büyük kazanlarda tavuk veya kuzu eti ile pişirilir.
Sabahın erken saatinde şenlik alanına gidilerek kilim veya halı serilerek yer kapılır. Gözleme ve çay demlemek için ateş yakılır. Yumurta ile birlikte yeşil soğanla piyaz yapılır. Güne özel başta, cevizli veya fıstıklı Kütküt helvanın yanı sıra tahin, şeker, yaz ve çeşitli helvalar Hıdırellez sofrasında yerlerini alır.
Aile fertleriyle birlikte yenilen yemeğin ardından bayanlar tarafından el birliği ile sofra toplanıp bulaşıklar yıkandıktan sonra kurulan salıncakta sallanırlarken ip atlayıp yakar top ile birlikte tombilic oynalınırken kıranın kazandığı kırılanın kaybettiği, yumurta tokuşturmak da unutulmazlar arasında yer alır.
HIZIR İNANCI’ NEDİR?
Hızır’ın; yaşam suyu (ab-ı hayat) içerek ölümsüzlüğe ulaşmış; özellikle de baharda insanlar arasında dolanarak, bolluk ve sağlık dağıtan, darda kalıp başı sıkışanlara yardım eden bir veli (Tanrı nazarında makbul, ermiş bir ulu) veya nebî (peygamber) olduğuna inanılır. Hüviyeti tam olarak bilinmese de halk arasında ve İslam mitolojisinde bir Hızır geleneği vardır. Hızır’ın bir isim değil, bir lakap olduğu genel olarak kabul gören bir kanaattir.
